Judovereniging Uki-Waza
JUDOWEETJES
Judojapans
Judo is ontstaan in Japan. Daar leefde Jigoro Kano. Toen Jigoro Kano jong was bleek hij heel goed te zijn in een vechtkunst met de naam Jiu- Jitsu. Hij was zo goed dat zijn leraar hem niets meer kon bijleren. Toen is hij een nieuwe verdedigingskunst gaan bedenken, die niet gevaarlijk was en waar iedereen aan mee kon doen.
Dit noemde hij Judo en dat betekent ‘zachte weg’! Ju = zacht en Do = weg. Dat heb je maar mooi even geleerd. Maar omdat Judo uit Japan komt zijn er nog veel meer Japanse woorden die je kunt leren.
Hieronder staan een aantal belangrijke Japanse judowoorden met de Nederlandse vertaling.
Algemeen
Rei groet
ha-jimé beginnen
sore-madé einde
matté (tijdelijke) stop
In een wedstrijd
ippon = vol punt score (als je dit scoort heb je meteen gewonnen)
wazari = halve ippon; als je twee keer wazari scoort in een wedstrijd, dan telt dat als een ippon en win je ook de wedstrijd. De scheidsrechter zegt dan ‘wazari-awasete-ippon’.
yuko = groot voordeel
koka = klein voordeel
shido = straf omdat je (judotechnisch) iets gedaan hebt dat niet mag
hansoku-maké = diskwalificatie. Je hebt verloren omdat je vier keer iets gedaan heb dat niet mag, je een gevaar voor jezelf vormt of omdat je onsportief bent geweest. In de laatste twee gevallen mag je niet meer meedoen in het toernooi.
osae-komi = er is een houdgreep
toketa = degene die in de houdgreep lag is eruit gekomen, waardoor de houdgreep niet meer telt.
sonomama = tijdelijke stop van de actie
yoshi = weer doorgaan na tijdelijke stop van de actie. In dit geval gaat de wedstrijd door vanaf het moment dat de actie was stopgezet. (dit in tegenstelling tot matté, waarbij de judoka’s weer opnieuw beginnen)
Groepen met worpen
ashi-waza = beenworpen
Koshi-waza = heupworpen
Kata-waza = schouderworpen
Te-waza = armworpen
ma-sutemi-waza = rechte offerworpen
yoko-sutemi-waza = schuine offerworpen
maki-komi-waza = oprol-offerworpen
hikomi-waza = staande kanteltechnieken
Wat zijn de punten die je kunt scoren in een wedstrijd?
In principe kun je 3 punten (waarderingen) krijgen voor een goed uitgevoerde techniek of een goede eindcontrole. Bij worpen is het gedeelte van het lichaam dat op de mat komt, bepalend voor het punt.
IPPON = vol punt, Dit punt scoor je als je jouw tegenstander in één keer helemaal op zijn rug werpt, een houdgreep 20 seconden vasthoudt of als jouw tegenstander moet aftikken. Als je een ippon scoort, heb je de wedstrijd gewonnen en is de wedstrijd afgelopen.
WAZA-ARI = half punt; ook wel een halve ippon. Dit punt scoor je als je jouw tegenstander op een gedeelte van zijn rug werpt, of als je een houdgreep 15-19 seconden vasthoudt. De scheidsrechterdoet zijn arm horizontaal. Als je twee keer waza-ari scoort is dat hetzelfde als één ippon. Je wint dan direct de wedstrijd.
YUKO = groot voordeel.
Dit punt scoor je als je iemand op een gedeelt e van of helemaal op zijn zij werpt of als je een houdgreep 10-14 seconden vasthoudt.
Wie wint er bij judo?
Bij judo wint de judoka met de hoogste waardering. Dat betekent dat als je iemand op een deel van zijn rug werpt (en je krijgt daarvoor een waza-ari), dat altijd meer telt dan als je iemand op zijn zij werpt (yuko). Al heeft de ander jou 10 keer op jouw zij geworpen en heb jij hem één keer op zijn rug geworpen, dan win jij.
Welke kleuren banden zijn er bij judo?
Bij judo heb je verschillende kleuren banden. Tot en met zwarte band geldt; hoe donkerder de kleur, hoe hoger de graad. Over het algemeen krijg je een hogere band als je examen doet. Ook kan je door bijzondere promotie (bijvoorbeeld als je Nederlands kampioen bent geworden) een hogere band verdienen.
In Europa wordt in het algemeen het volgende systeem gehanteerd:
6e kyu = witte band
5e kyu = gele band
4e kyu = oranje band
3e kyu = groene band
2e kyu = blauwe band
1e kyu = bruine band
1e t/m 5e dan = zwart
6e t/m 8e dan = zwart of rood-wit geblokt
9e en 10e dan = zwart of rood
Er zijn ook nog twee wedstrijdbanden. Die zijn voor de scheidsrechter belangrijk. Hij kan dan zien welke judoka een punt scoort. In een wedstrijd draagt één judoka de rode band en de andere judoka de witte band. Deze twee kleuren staan ook op het scorebord vermeld. In plaats van banden worden tegenwoordig ook witte en blauwe judogi gedragen!
Hoe knoop ik mijn band...
